Szkoła, czyli sztuka motywacji

Czy naprawdę trzeba posyłać dzieci do drogich prywatnych szkół, wynajmować coacha, albo wychowywać je ze granicą, żeby zbudować poczucie własnej wartości? A gdzie zwykła szkoła?

Jak ważna jest motywacja czy utwierdzanie dziecka w pewności siebie, nie muszę Was przekonywać. Każdy z nas spotkał się przynajmniej z kilkoma poradnikami z cyklu „Wychowaj zwycięzcę” czy „Chcę być kimś!”. Sami prowadzimy z Sergiuszem w Polskim Radiu Dzieciom audycję „Jak dorosnę będę wielki”. Opowiadamy w niej młodym ludziom o tym, że wielcy pisarze, artyści czy nobliści wcale nie mieli usłanego różami dzieciństwa i nic nie przyszło im łatwo, a szkoła czasem była dla nich katorgą. Mówimy o pracy, wytrwałości, wartościach. Na rynku istnieją także coachowie dla dzieci, którzy dzięki ambitnym, zamożnym rodzicom od najwcześniejszych lat pracują z przyszłymi rekinami biznesu.

Ale czy naprawdę metody wydobywania z maluchów wszystkiego co najlepsze i budowania w nich granitowej pewności siebie nie powinny być standardem od najwcześniejszych lat? I to nie w bogatych rodzinach, które stać na osobistego trenera personalnego dla malucha. Ale dla nas, zwykłych ludzi? Przecież to nie jest rzecz, która wymaga wielkich nakładów finansowych i logistyki. Tylko serca i odrobiny chęci.

Nasz synek chodzi do zwykłego, państwowego, bezpłatnego przedszkola w Liverpoolu. Dziś w swoim przedszkolu został Gwiazdą Tygodnia. Dostał dyplom z napisem: „Jesteś gwiazdą!” i z wyszczególnieniem dziedziny, w której się wyróżnił.

Nasza Gwiazda Tygodnia

Listę Gwiazd Tygodnia z każdej klasy można zobaczyć w wydawanej co piątek gazetce szkolnej, która trafia do wszystkich rodziców. Jesteśmy bardzo dumni z Wila. Ale wiemy, że proces budowania w nim poczucia własnej wartości to nie ten jeden dyplom, ale codzienna uważność, troska i myślenie nauczycieli. Jego wychowawca, Mr. Graham, to młody, pełen energii, uśmiechnięty człowiek. Zawsze, gdy po dniu w przedszkolu pytamy jak było, wszystko jest wspaniale, cudownie, Chruczek robi wielkie postępy i jest mistrzem. Mały słucha tego i kraśnieje z dumy, jaśnieją mu oczka, cieszy się, że jest publicznie chwalony.

Tylko tyle i aż tyle.

Jeśli jest jakiś problem, Mr. Graham nie mówi tego głośno, nie krytykuje, tylko w cztery oczy rozmawia z nami w tonie: „Wszystko jest świetnie, ale warto popracować nad pisaniem. Przygotowałem dla Was zestaw ćwiczeń i zabaw, dzięki którym, Wilhelm wzmocni paluszki i będzie lepiej trzymał długopis”.

Wszystko odbywa się według najlepszych zasad relacji międzyludzkich, z ogromnym szacunkiem dla tych maluchów, 3-4 latków, które nie są tu tłamszone, a rosną na fajnych, pewnych siebie ludzi.

Już zanim mały poszedł do szkoły byłam zachwycona, kiedy dostałam do wypełnienia książeczkę, w której musiałam wpisać informacje o tym, w czym mój synek jest dobry, nad czym moim zdaniem trzeba pracować, co lubi, co go interesuje, co go bawi, a co uspokaja. Musiałam też przygotować zdjęcia najważniejszych dla niego osób – rodziców i dziadków. Miały służyć temu, by w trudnych chwilach uspokoić małego, pokazać mu kochających bliskich. Potem zauważyłam, że nasz rodzinny album dumnie wisi w małym przedszkolnym domku, w którym dzieci bawią się w dom, gotują i mają salon, a w nim, nad kominkiem, zdjęcia swoich rodzin.

I powiem tylko tyle. To zwykłe państwowe przedszkole przy zwykłej dzielnicowej podstawówce, w nienajlepszej okolicy. Chruczek do szkoły wstaje chętnie, uwielbia Mr. Grahama, fantastycznie się rozwija, wiele uczy (co tydzień poznają nowe literki i cyferki, oraz piosenki i wierszyki). Po powrocie ze szkoły niechętnie zdejmuje mundurek, z którego jest bardzo dumny.

Nie wiem jak Wy (wolałabym, żebyście mieli lepsze wspomnienia niż ja), ale ja nie mogę powiedzieć nic dobrego o placówkach wychowawczych, do których moje dziecko chodziło w Warszawie.

Najpierw żłobek. Zwyczajny, państwowy, w centrum stolicy. Zarówno pani dyrektor jak i opiekunki nie zachowywały się jak pedagodzy, ale jak podkuchenne. Wrzask, agresja, awantury – to była codzienność. Dzieci zakrzyczane, zastraszone. Rodzice to samo. Wszyscy chodziliśmy na paluszkach poganiani huczącym głosem opierdalającej nas opiekunki. Choć pół godziny później wszyscy byliśmy managerami czy specjalistami w korporacjach, to o 8:20 w żłobku na Koszykowej pokornie zmienialiśmy dziecku buty, i tłumaczyliśmy się dlaczego dwulatek jeszcze nie zawsze załatwia się idealnie do toalety. Zresztą te toalety to był koszmar. Podczas dnia otwartego widziałam, jak opiekunki wysadzały po dwójce dzieci, podczas gdy reszta siedziała w karnym rządku na podłodze!!! Pod ścianą. Podczas tych dni otwartych widziałam, jak opiekunki wrzaskiem poganiają dzieci. Nie chcę myśleć, co się działo, gdy w żłobku zostawały same maluchy, bez rodziców.

Pierwszego dnia żłobka podeszłam do pań opiekunek, żeby opowiedzieć im o moim synu. Jaki jest, czego się boi, co lubi. Możecie się domyślić, że spojrzały na mnie jak na idiotkę i puściły moje słowa mimo uszu. Jeszcze podczas dni adaptacyjnych przeżyliśmy pierwszy dramat. Mój synek starał się być pewny siebie. I choć najmłodszy i nowy w grupie, starał się sobie radzić. Kiedy dzieci ustawiały się w pociąg, żeby opiekunki mogły łatwiej nad nimi zapanować, gdy przechodzą z ogródka do sali, pobiegł na początek i ustawił się jako lokomotywa. I wiecie, co zrobiły opiekunki? Nie, nie podtrzymały na duchu małego chłopca, mówiąc mu „świetna z ciebie lokomotywa, zaraz ruszamy!”. Tak zrobiłby Mr. Graham. Ale one wyszarpały mojego synka z początku pociągu i ustawiły na końcu, bo jest mały i nowy. Chłopak nie rozumiał dlaczego, zalał się łzami, a sądzę, że jego pewność siebie walnęła wtedy w pas startowy tak, że nie było czego zbierać. Ja się wściekłam, ale moje wyrzuty i tłumaczenia nie zrobiły wrażenia na paniach opiekunkach. Odgoniły mnie jak natrętną muchę i robiły swoje. Czyli dalej wykonywały swoją pracę odtąd-dotąd. Bez serca.

To, co pamiętam ze żłobka, to płacz, szloch, rozpacz i codzienny protest przed pójściem w to miejsce. Nie tylko Chruczka, innych dzieci także. Moje biedne, dzielne dziecko to przetrwało, choć nienawidziło tego miejsca. A to nie był żłobek lepszy czy gorszy. Było to miejsce, jakich doświadcza wiele polskich dzieci. Przedszkole, do którego poszedł nasz syn, choć pięknie położone na skarpie przy parku Ujazdowskim, choć wspaniałe, nowoczesne i z codzienną lekcją angielskiego, też nie miało tego co najważniejsze – chęci i serca. Nasze codzienne pytania po zajęciach: jak dziś było? jak sobie poradził? Były zbywane najczęściej informacją o tym, co było źle. Albo – w najlepszym wypadku: „nie wiem, ja jestem na drugą zmianę”.

I ja już naprawdę nie wiem czy dołowanie, wbijanie w ziemię, deprymowanie i demotywowanie dzieci od maleńkości to jest sport narodowy polskich opiekunów i nauczycieli? Pamiętam, że tak było za czasów, kiedy ja chodziłam do szkoły podstawowej. Wolałabym jednak myśleć, że od czasów PRL trochę się zmieniło.