Włoski region Marche. 3 powody, dla których kochają go dzieci i 5 dla których uwielbiają dorośli

W Marche się zakochaliśmy, a nasz dwuipółletni Chrucz był tu bardzo szczęśliwy i błyskawicznie zdobywał nowe umiejętności i przyswajał nowe słowa i smaki.

Od Miasta, do którego wiodą wszystkie drogi, oddzielają go jedynie góry, z których przed wiekami rzymscy brutale porwali piękne Sabinki. Od północnego zachodu graniczy z modną Toskanią, a z jeszcze modniejszej Wenecji, prowadzi tu wygodna autostrada. Marche (po włosku wymawia się tę nazwę 'Marke’) opiera się od wschodu o lazurowe fale Adriatyku. Teren jednak, ku zachodowi szybko się wypiętrza. Na szczytach wzgórz dostrzegamy średniowieczne (a tak naprawdę znacznie starsze) kamienne miasteczka, otoczone sznurami zielonych winnic. Gdy wjeżdżamy w gąszcz wąskich uliczek, kierując się na główny plac, pomiędzy kościołem a ratuszem, osada wydaje się opuszczona, zastygła w ciepłym, pachnącym lawendą i bugenwillami powietrzu. Ale wystarczy, że nasze dziecko wyjdzie z samochodu, a natychmiast otwierają się okiennice, a na ulicach pojawiają się uśmiechnięci ludzie.

– Bimbo! Jaki piękny!
– A ile lat ma wasz bimbo?
– Jaki rezolutny bimbo! Może chcecie odrobinę ciasta, świeżo upieczone?
– Skąd jesteście? Jak ma na imię wasz bimbo?

A jeszcze przed minutą wyglądało na to, że będziemy tu sami.
Nasz bimbo – czyli 'urwis’ z zadowoleniem przyjmował wyrazy uznania.

Spróbowaliśmy ułożyć jego listę 'naj’ we włoskim Marche.

Po pierwsze – jedzenie

Potężny gambas, czyli bardzo dietetyczna potrawa – dużo pracy i mało mięska

Nie udawajmy, że to nie jest ważne. Bo jest! A zwłaszcza we Włoszech. Miejscowi zamiast śniadania wrzucają jakiś kawałeczek ciasta i spłukują go kawą. I nic dziwnego, że już od jedenastej rozmawiają wyłącznie o jedzeniu. A o trzynastej zamykają na cztery spusty (wróć! Tu nikt nie zamyka drzwi na klucz, bo przecież wszyscy się znają) i udają się na trzy-czterogodzinny obiad połączony z ożywczą drzemką. Włoskie jedzenie wydaje się być skrojone na miarę dwuipółlatka.

A więc na przystawkę:

– oliwki all’ascolana, nadziewane dwoma rodzajami mięsa i opieczone w panierce. Chruczek się nimi zajadał.

– carpaccio z owoców morza

– pizzetta – maleńkie pizze z różnościami. Dla dziecka – rewelacja. Czy widzieliście kiedyś dzieciaka, który by nie lubił pizzy?

Na PIERWSZE pierwsze danie:

– maccheroncini – cieniutkie makaroniki z aromatycznym sosem pomidorowym

– gnocchi z szałwią i masłem – danie doskonałe w swej prostocie, delikatne i idealne dla dzieci.

Na DRUGIE pierwsze danie:

– pasta z owocami morza. Czyli mówiąc po naszemu – spaghetti z małżami i niewielkimi krewetkami. Chruczek spaghetti wciąga jak odkurzacz i – ku uciesze kelnerów – z powagą mówi: spaeti am am.

– morskie ravioli – pierożki z rybnym i krabowym nadzieniem w smakowitym sosie. Pierożki nadziewane „mięskiem” (to nic, że krabów) to było TO! Chruczek za nimi przepadał.

Na drugie danie (na szczęście już tylko jedno):

– ryby, wielkie gambasy, jagnięcina
(Chruczek patrzył z zainteresowaniem, ale bez entuzjazmu. Tata wręcz przeciwnie)

Dolci, czyli słodkości:

– Ice Cream!!! – wykrzyknął Chruczek, kiedy zobaczył kelnera zbliżającego się z tacą pełną białych jak śnieg sorbetów. Oderwał się od pierożków i spałaszował dużą porcję deseru.

Po drugie – miasteczka

Kręte, wąskie uliczki Montedinove – idealne, by przysiąść i podziwiać widoki.

Są jak cukiereczki. Czyste, niewielkie, pokryte idealnie dopasowanymi kamiennymi płytami. Uliczki są tak wąskie, że samochody – o ile w ogóle tędy jeżdżą – posuwają się z prędkością 5/h. Można swobodnie usiąść w kawiarni i utrzymywać z dzieckiem kontakt wzrokowy, nie stresując się, gdy eksploruje na własną rękę średniowieczny ryneczek (a może raczej antyczną agorę). Naszego Chrucza na co najmniej piętnaście minut zainteresowała stara, ręczna pompa, z której kapała woda. Szybko opanował nalewanie wody do konewki. Podlewanie wystawionej w donicach lawendy – kolejny kwadrans. Wygrzewający się na słońcu kotek – znów pięć minut, dopóki nie postanowił jego też podlać. W tym czasie spokojnie, leniwie popijaliśmy kawę  przy stoliczku wystawionym przed kawiarenką.

Po trzecie – ludzie

Chrucz został zaproszony na ciasteczka do zabytkowego domu Marii Elisy w Montedinove.

Włosi kochają dzieci, rozpieszczają je, a nasz Chruczek z podziwu godną bezczelnością z tego korzystał. Doskonale sobie zdawał sprawę z tego jak zaskarbić sobie ich łaski. Choć dopiero uczy się mówić, popisywał się znajomością włoskiego, a nowe słówka łapał codziennie. Mówił z powagą: 'aqua’ – wskazując na wodę tryskającą z fontanny i uśmiechał się oczekując wyrazów zachwytu. Dawał się głaskać po blond czuprynie i budził entuzjazm wcinając ravioli. Chętnie się dzielił zabawkami z innymi dziećmi (zwłaszcza, jeśli to były zabawki tych dzieci). Pozwalał się dokarmiać słodyczami, a czasem, gdy podczas trwającej do północy włoskiej kolacji dopadało go zmęczenie, po prostu kładł się na ziemi i zasypiał – budząc oczywiście poruszenie wśród Włochów, którzy z troską podtykali mu pod głowę poduszki i zamartwiali się, że mu jest niewygodnie. Ale przed wszystkim zgodnie twierdzili, że tak dzielnego chłopca jeszcze nie widzieli.

A dlaczego Marche zachwyciło nas – dorosłych?

Po pierwsze – historia jest tu na wyciągnięcie ręki

Piazza del Popolo w Ascoli Piceno – stolicy regionu. Trawertynowe płyty lśnią jak lustro.

W każdej, najmniejszej nawet miejscowości, jest coś ciekawego i niezwykłego. Kamienny kościółek okazuje się dawną komandorią Templariuszy, usadowioną na miejscu jeszcze dawniejszej świątyni tajemniczej bogini Cupra. Nieopatrznie, w senne przedpołudnie wejdziesz do zacienionego ratusza, i natkniesz się na wystawę wykopanych w okolicznych ogródkach rzymskich posągów. Zaglądasz do sympatycznej kawiarni, a w środku olśniewające zdobienia rozbuchanej secesji. A przy okazji dowiadujesz się ze skromnej tablicy na ścianie budynku, że kiedyś przemawiał tu Garibaldi, porywając tłumy do walki o wolność i zjednoczenie Włoch.

Po drugie – wino

Najtaniej kupimy pyszne wino w kantynie. Oczywiście kto by sobie zawracał głowę butelkami…

Tu właściwie można byłoby zakończyć. Bo w tym jednym słowie jest zaklęta cała poezja świata. Nawet nazwy tutejszych szczepów brzmią jak imiona bóstw z oper Mozarta: Passerina, Pecorino, Montepulciano… A smakują jeszcze lepiej, niż się nazywają.

Po trzecie – Adriatyk

Adriatyk ma niesamowite kolory, porównywalne chyba tylko z Oceanem Indyjskim.

Tak. Wiem, że prawdziwy mors gardzi lazurową wodą o temperaturze +28, ale po rytualnym zapewnieniu, że „Nasz Bałtyk Ma Za To Najpiękniejsze Plaże” – możemy pozwolić sobie na odrobinę szczerości: lubimy pomoczyć się w wodzie, która nadaje się do pływania, a nie tylko krioterapii.

Po czwarte – góry

Taki widok mieliśmy z okna naszego domu

Eee tam, jakie góry są w środkowych Włoszech? Ano są. Apeniny w Marche robią wrażenie. Nawet leżąc na adriatyckiej plaży możemy podziwiać ośnieżone szczyty, który wznoszą się na dwa i pół kilometra. A w sezonie zimowym otwierają tam stacje narciarskie. Serio.

I wreszcie po piąte – kultura

Widownia teatru w Offidzie. Spektakl będzie dopiero wieczorem, ale już są pierwsi słuchacze…

Dopóki jej sobie nie zaaplikujemy, to nie odczujemy jej braku. Ale jeśli nieopatrznie wpadniemy na festiwal operowy do Teatre Serpente Aureo w Offidzie, albo na „Templaria” do Ascoli Piceno, to już jest po nas. Zakochamy się w prześlicznym, teatrze barokowym, w którym co miesiąc jest nowa premiera, niczym w Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Albo będziemy czekać z niecierpliwością na karnawał, podczas którego całe miasto przebiera się w stroje średniowieczne, a restauracje serwują dawno zapomniane – w innych częściach Europy – dania, gdy do kolacji przygrywają minstrele.

Czego w Marche nie ma? Odpowiedź jest prosta: tłoku. Wszyscy turyści walą jak w dym do PR-owo ogranej Toskanii. Niczym w pochodzie pierwszomajowym defilują ulicami Sieny i Florencji. Robią selfie z Duomo i czym prędzej zajmują miejsca w kolejkach do turystycznych restauracji.

Tego Marche nie oferuje. Na szczęście.
Jedźcie tam, zanim inni się zorientują, że to właśnie tam bije serce Italii.

A w tej XIV-wiecznej „Torre” – czyli wieży, mieszkaliśmy pod Montedinove. Jeśli marzycie o wakacjach w takim miejscu dajcie nam znać, a my podpowiemy odpowiednie adresy…

Jeśli chcesz wybrać się do Marche na bazujący na naszych doświadczeniach program tygodniowej wyprawy kulinarnej, z wizytami w winnicach, gospodarstwach czy manufakturach trufli, no i wspaniałym ucztowaniem z włoskimi pysznościami i regionalnym winem, rzuć okiem na stworzoną przez nas Wyprawę kulinarną z warsztatami kuchni włoskiej.