Rzym, stolica i największe miasto Włoch, to jedno z najsłynniejszych i najchętniej odwiedzanych przez turystów miejsc świata. To także jedno z najpiękniejszych i najbardziej romantycznych miast na ziemi, które zachwyca pięknymi widokami i cennymi zabytkami na każdym kroku. Ale ten cud architektury i sztuki wcale nie musi być drogi. Zobaczcie 25 najlepszych darmowych atrakcji Wiecznego Miasta.
1. Fontanna di Trevi
Fontanna di Trevi jest jednym z najsłynniejszych miejsc w Rzymie. Łatwo do niego trafić, do zabytku prowadzą wyraźne oznaczenia. Niemal o każdej porze dnia i nocy jest tu tłum turystów, pragnących zrobić sobie zdjęcia i wrzucić monetę do fontanny. Według tradycji gwarantuje to, że wróci się jeszcze do Rzymu.
Staraj się unikać godzin popołudniowych lub weekendów, kiedy wokół fontanny di Trevi jest więcej odwiedzających. Najlepiej przyjechać tutaj wcześnie rano, zanim na miejscu pojawią się tłumy.
Stacja metra Barberini.
2. Wzgórze Janikulum
Wzgórze Janikulum to piękne miejsce, z którego roztacza się jeden z najlepszych widoków na Rzym. Aby podziwiać wspaniałą panoramę warto pojechać na punkt widokowy (Belvedere del Gianicolo) z którego widać centrum Wiecznego Miasta z dominującym nad nim Ołtarzem Ojczyzny (Altare della Patria) przy Placu Weneckim.
Warto przyjechać o zachodzie słońca, aby przeżyć szczególnie widowiskowe i zapierające dech w piersiach chwile. Na punkt widokowy Belvedere del Gianicolo najlepiej dojechać autobusem 115 z pętli przy Via Paola niedaleko Zamku Anioła.
3. Panteon
Ta niemal 2000-letnia świątynia poświęcona rzymskim bóstwom to jedno z najlepszych darmowych miejsc do odwiedzenia w Rzymie. Panteon jest najlepiej zachowanym budynkiem z czasów starożytnego Rzymu. Wewnątrz znajdował się ceremonialny ołtarz, gdzie poświęcano i palono zwierzęta. Dym wydobywał się przez otwór w wierzchołku kopuły, zwany „wszystkowidzące oko niebios”. Od VII wieku Panteon działał jako katolicki kościół Santa Maria ad Martyres (Najświętszej Marii Panny od Męczenników). Konstrukcję tej kopuły (o średnicy 43,6 m), przez ponad 1000 lat największej na świecie, studiował Michał Anioł przed podjęciem prac nad Bazyliką św. Piotra. Wewnątrz znajdują się nagrobki m.in. pierwszego króla po zjednoczeniu Włoch Wiktora Emanuela II i jego syna Umberto I, a także Rafaela Santiego. Obiekt jest wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Budowla znajduje się w centrum starej części Rzymu. Jej kopuła jest widoczna z wielu punktów miasta. Przed Panteonem zwykle ustawiają się duże kolejki, ale nie zrażajcie się – przemieszczają się szybko.
4. Bazylika Santa Maria Maggiore
Bazylika Papieska Santa Maria Maggiore jest największym (maggiore) z osiemdziesięciu kościołów maryjnych w Rzymie. Świątynia została zbudowana w 432 roku na polecenie papieża Sykstusa III na Wzgórzu Eskwilińskim i jest jednym z siedmiu kościołów pielgrzymkowych oraz jedną z czterech bazylik papieskich w Rzymie (pozostałe to Bazylika św. Piotra, św. Jana na Lateranie i św. Pawła za Murami). Bazylika Santa Maria Maggiore została zbudowana w miejscu, w którym we śnie papieża Liberiusza ukazała się Matka Boża. Tam też 5 sierpnia, w środku lata, spadł śnieg. Dzień ten upamiętniany jest co roku białymi płatkami kwiatów, które zrzucane są z sufitu. Dlatego nazywana jest Bazyliką Matki Boskiej Większej lub Matki Boskiej Śnieżnej. XIV-wieczna dzwonnica jest również najwyższą dzwonnicą w Rzymie (75 metrów). Pod ołtarzem znajdują się relikwie Żłóbka – to miejsce, w którym kolędy można śpiewać cały rok. W kaplicy po lewej stronie znajduje się cudowny obraz Matki Bożej Salus Populi Romani. A złoto pokrywające sufit jest darem z amerykańskiej wyprawy Krzysztofa Kolumba.
Bazylika to ważny punkt orientacyjny w mieście, jest łatwo dostępna, leży zaledwie 5 minut drogi od głównego dworca kolejowego Roma Termini.
Stacja metra Termini.
5. Piazza Navona
Ten tętniący życiem plac jest jednym z centralnych punktów Rzymu i można po nim spacerować podczas relaksującego popołudnia w mieście. Piazza Navona to festiwal architektury i sztuki. Jest otoczony wspaniałymi budynkami, z fontannami, obeliskiem i stylowymi włoskimi kawiarniami. W centralnym miejscu placu znajduje się XVII-wieczny kościół Agonii św. Agnieszki, wybudowany w miejscu jej męczeńskiej śmierci. Pięknie zdobione, bogate wnętrza kryją relikwie czaszki św. Agnieszki.
To dobre miejsce na przerwę podczas zwiedzania, szybkie espresso przed dalszymi atrakcjami i chwilę luzu.
6. Ogrody Villa Borghese
Ogrody Villa Borghese – pierwotnie prywatny park rodziny Borghese teraz otwarty dla publiczności – są jednym z najpiękniejszych miejskich parków w Rzymie. Są tu fontanny, ogrody kwiatowe, aleje palmowe i piniowe, a w centrum założenia parkowego – kolekcja sztuki w pałacu Villa Borghese. To idealne miejsce do zwiedzania w słoneczny dzień w Rzymie i cudowne wytchnienie od zgiełku rzymskich ulic. W ogrodach znajdują się place zabaw, jeziora, po których można popływać łódkami i szerokie aleje, którymi można jeździć wypożyczonym rowerem-rikszą.
Aby podziwiać niezwykłą panoramę Rzymu i bazyliki św. Piotra, wejdź na wzgórze Pincio i spójrz na obłędny widok z tarasu.
7. Via Appia Antiqua
Najbardziej znana i najstarsza z rzymskich dróg, Via Appia, powstała pod koniec IV wieku p.n.e. i nadal jest zachowana w świetnym stanie. Prowadziła od Forum Romanum aż do Brindisi na wybrzeżu Adriatyku. Zwana przez Rzymian regina viarum (królową dróg), była strategiczną dla transportu żywności i wojska drogą łączącą Rzym z ważnymi prowincjami. Stołeczna część Via Appia była ulubionym miejscem przechadzek i spotkań mieszkańców Wiecznego Miasta, wzdłuż niej wznosiły się też pomniki grobowe najważniejszych obywateli i rodów rzymskich.
Przy Via Appia stoi kościół tradycyjnie zwany „Quo Vadis” (właśc. chiesa di Santa Maria delle Piante). W tym miejscu miał się objawić Chrystus uciekającemu z Rzymu w 64 roku przed prześladowaniami chrześcijan św. Piotrowi. Według tradycji św. Piotr zapytał Jezusa: „Quo vadis domine?” (Dokąd idziesz, Panie?), na to Jezus odpowiedział „Idę do Rzymu, aby zostać ukrzyżowany”. Upomniany św. Piotr zawrócił i udał się z powrotem do Rzymu, aby podzielić los prześladowanych chrześcijan. Wkrótce został ukrzyżowany. To miejsce zainspirowało Henryka Sienkiewicza do napisania powieści „Quo vadis”.
Stacja metra Piramide/Garbatella.
8. Santa Maria del Popolo
W skromnym kościele przy Piazza del Popolo, wybudowanym w miejscu dawnego grobu Nerona, można zobaczyć niesamowite dzieła Caravaggia – „Nawrócenie św. Pawła” i „Ukrzyżowanie św. Piotra”. Piękny plac Piazza del Popolo najlepiej prezentuje się z tarasu widokowego na wzgórzu Pincio.
Stacja metra Flaminio.
9. Bazylika i plac św. Piotra
Najsłynniejszy kościół katolicki na świecie i największy w Europie, Bazylika św. Piotra, jest jednym z głównych powodów, dla których wiele osób odwiedza Rzym i Watykan. Zwiedzanie tego mistycznego cudu architektury jest całkowicie bezpłatne. Wewnątrz znajduje się wiele dzieł sztuki – jak uważana przez wielu za najpiękniejszą rzeźbę świata Pieta, oraz papieskie groby – w tym grób św. Jana Pawła II. W bazylice zapłacić trzeba jedynie za wejście lub wjazd na kopułę.
Plac i Bazylika św. Piotra to jedno z miejsc, których nie można pominąć odwiedzając Rzym z dziećmi. Są oszałamiające dla dorosłych, a mali podróżnicy z pewnością też będą nimi zachwyceni. Dzieci lubią rekordy, a bazylika św. Piotra jest jednym z największych kościołów na świecie. Poza tym jest częścią niezależnego, do tego najmniejszego państwa świata, więc wejście na plac oznacza przekroczenie międzynarodowej granicy. Na naszych dzieciach niesamowite wrażenie zrobiła także monumentalna kolumnada Berniniego otaczająca plac.
Im wcześniej przyjedziemy na plac św. Piotra tym lepiej (my byliśmy ostatnio o 7.30 rano i był to idealny moment), potem tworzą się duże kolejki do kontroli bezpieczeństwa przed wejściem na plac oraz do wjazdu na kopułę. W godzinach szczytu czekanie może zająć nawet godzinę.
Stacja metra Ottaviano.
10. Schody Hiszpańskie
Odwiedzający Rzym turyści gromadzą się na Schodach Hiszpańskich, aby zrobić zdjęcia w tym kultowym miejscu. Schody prowadzą z Placu Hiszpańskiego do kościoła Trinità dei Monti. Mają 138 stopni i należą do najdłuższych oraz najszerszych w Europie. Swoją nazwę zawdzięczają ambasadzie hiszpańskiej, która w momencie powstawania konstrukcji znajdowała się obok Pałacu Mondaleschi. Ale Włosi nazywają schody Scalinata di Trinità dei Monti, od nazwy kościoła u ich szczytu.
Schody są strome, wyślizgane, więc trzeba uważnie stawiać kroki w czasie i po deszczu. Tuż obok znajduje się stacja metra Spagna.
11. Santa Maria in Cosmedin
Kościół Santa Maria in Cosmedin z charakterystyczną wieżą kryje piękne mozaiki podłogowe oraz szklany relikwiarz z czaszką św. Walentego, patrona zakochanych. Przy kościele Santa Maria in Cosmedin znajduje się jedna z atrakcji Rzymu – Usta Prawdy (Bocca della Verità). Wiek marmurowego medalionu szacowany jest na ponad 2000 lat, mógł być pokrywą zbiornika na wodę lub zamknięciem włazu do starożytnego wodociągu. Mógł też pochodzić z pobliskiej świątyni Jowisza, gdzie miał pełnić funkcję miejsca składania przysiąg. Według tradycji Bocca della Verità odgryzie rękę temu, kto złoży fałszywe świadectwo. Według legendy, mąż, który nie ufał swojej żonie, zabrał ją do Ust Prawdy, aby sprawdzić jej wierność. Kobieta udała, że mdleje, a jej kochanek złapał ją w ramiona. Następnie kobieta przysięgła przed Ustami Prawdy, że była tylko w ramionach męża i mężczyzny, który właśnie ją złapał.
Wstęp do kościoła jest darmowy, za podejście do Ust Prawdy pobierana jest symboliczna opłata 2 € na renowację kościoła. Stacja metra Circo Massimo.
12. Forum Romanum
Wstęp do Koloseum i Forum Romanum jest płatny, a bilety, zwłaszcza w sezonie, trzeba rezerwować z wyprzedzeniem. I zdecydowanie warto to zrobić. Ale można też zobaczyć Forum Romanum za darmo, bo wiele obiektów jest dobrze widocznych z ulicy. Przespaceruj się aleją Via dei Fori Imperiali, a będziesz mieć dobry widok na zabytkowe budowle.
Stacja metra Colosseo.
13. Ogród Pomarańczowy w parku Savello
Ogród Pomarańczowy (Giardino degli Aranci) w parku Savello to niewielki teren zielony na wzgórzu Awentyn. Jest to jedno z najpiękniejszych miejsc, jeśli chcesz odpocząć w cieniu drzew, wśród zapachu pinii i cytrusów. Najpiękniejsze panoramy rozciągają się z tarasu Terrazza Belvedere Aventino. Można stąd podziwiać wspaniały widok na Rzym od zakola Tybru do Bazyliki św. Piotra.
Stacja metra Circo Massimo.
14. Trastevere (Zatybrze)
Kolorowa, awangardowa dzielnica artystyczna Trastevere ma urocze uliczki z kawiarniami i stylowymi kamienicami. Piazza di Santa Maria in Trastevere to bijące serce dzielnicy. Ten plac z bazyliką Santa Maria in Trastevere i fontanną jest miejscem spotkań, a wieczorami głównym miejscem rozrywki w Rzymie. Bazylika Santa Maria in Trastevere jest najstarszym kościołem maryjnym i pierwszym oficjalnym miejscem kultu chrześcijańskiego w Rzymie. Najcenniejsze są mozaiki z XII wieku i przestronne wnętrza z 22 rzymskimi kolumnami. W każdą niedzielę rano do 14.00 w Porta Portese, wokół ulic Via Portuense i Via Ippolito Nievo, odbywa się najpopularniejszy pchli targ w Rzymie.
15. Campo dei Fiori
Kolorowe i zawsze pełne ludzi Campo dei Fiori jest jednym z głównych punktów rzymskiego życia: w ciągu dnia odbywa się na nim jeden z najbardziej znanych targów w mieście, a nocą zapełniają się gwarne bary i restauracje. Poetycka nazwa placu (Pole Kwiatów) nawiązuje do łąki, która była tu przed założeniem placu w połowie XV wieku. Uroczy dziś turystyczny zakątek był niegdyś miejscem egzekucji. W 1600 roku stracony został tu filozof i zwolennik teorii kopernikańskiej Giordano Bruno, którego spalono żywcem za herezję. Dokładnie w miejscu jego śmierci znajduje się obecnie pomnik, na którym Bruno stoi twarzą do Watykanu, uznany za męczennika za wolność nauki i myśli. Ciekawostką jest, że Campo dei Fiori to jedyny plac w centrum Rzymu, przy którym nie ma kościoła.
16. Kościół Matki Bożej Zwycięskiej (Santa Maria della Vittoria)
Przydrożny, niepozorny kościół Santa Maria della Vittoria jest nieprawdopodobną scenerią ukrywającą jedno z wielkich arcydzieł włoskiego baroku – Ekstazę św. Teresy Berniniego. Wnętrze kameralnego, XVII-wiecznego kościoła jest oszałamiające i bogato zdobione. Rzeźba znajduje się w kaplicy po lewej stronie, tuż przy ołtarzu.
Kościół jest zamknięty między 12 a 15.30. To wspaniałe dzieło sztuki najlepiej oglądać po południu, gdy jest skąpane w miękkim, naturalnym świetle przesączającym się przez okna.
Stacja metra Repubblica.
17. Piazza del Campidoglio
Kameralny skwer na wzgórzu kapitolińskim, zaprojektowany przez Michała Anioła w 1538 roku, jest jednym z najpiękniejszych placów Rzymu. Wykonanie placu trwało bardzo długo, więc niewiele zostało zrobione za życia artysty. Budowniczy kontynuowali jego wizję, a konstrukcję ostatecznie ukończono w XVII wieku.
Jest kilka podejść do Piazza del Campidoglio, ale najbardziej widowiskowe są Schody Kapitolińskie, które prowadzą z Piazza d’Aracoeli.
Stacja metra Cavour/Colosseo.
18. Bazylika Św. Piotra w Okowach
W Bazylice Św. Piotra w Okowach (Chiesa di San Pietro in Vincoli) z V wieku znajdują się kajdany św. Piotra, które są wystawione pod ołtarzem. Ale prawdziwym skarbem jest Mojżesz dłuta Michała Anioła. Przedstawiony po zejściu z góry Synaj, z tablicami z dziesięciorgiem przykazań, ma na głowie rogi. Wynika to z błędu w tłumaczeniu Księgi Wyjścia, gdzie Mojżesz miał mieć nad głową płomienie. W języku hebrajskim płomień tłumaczy się jako karan, a rogi – keren, tłumaczowi łatwo było więc popełnić błąd.
Do kościoła można się dostać stromymi schodami i przejściem pod łukowatym sklepieniem prowadzącymi z Via Cavour.
Stacja metra Cavour.
19. Spotkanie na żywo z Papieżem
Zwyczaj cotygodniowych audiencji dostępnych dla wszystkich wprowadził papież Pius XI w 1930 roku po odzyskaniu niepodległości przez Stolicę Apostolską (Traktaty Laterańskie). Papież spotyka się z wiernymi podczas cotygodniowej audiencji generalnej w Watykanie w środy zwykle o godz. 09.30. W zależności od pory roku audiencja generalna odbywa się zimą w sali audiencyjnej Pawła VI, a wiosną, latem i jesienią na placu przed bazyliką św. Piotra. Wstęp jest bezpłatny. Jeśli jesteśmy w Watykanie w niedzielę, warto wziąć udział w modlitwie Anioł Pański z papieżem – w każdą niedzielę o godzinie 12.00 papież przemawia z okna gabinetu w Pałacu Apostolskim.
Audiencja generalna rozpoczyna się o godzinie 9.30, ale Papież rozpoczyna objazd placu św. Piotra o godzinie 9.00. Dlatego warto być na placu wcześniej, zwłaszcza, że każda osoba musi przejść przez kontrolę bezpieczeństwa, a do bramek są kolejki.
Stacja metra Ottaviano.
20. Most Anioła
Most dla pieszych zbudowany w 134 r. n.e. nad Tybrem. Jest stąd świetny widok na Zamek św. Anioła i kopułę Bazyliki św. Piotra. Most i zamek zostały wykonane na polecenie rzymskiego cesarza Hadriana.
21. Kolumna Trajana
Rzeźbiona kolumna Trajana góruje nad Forami Cesarskimi. Ozdobą pomnika jest fryz reliefowy – spiralna wstęga opasująca kolumnę w 23 zwojach. Przedstawiono na nim wydarzenia z dwóch wojen dackich – od przygotowań aż do zwycięstwa. W cokole kolumny umieszczono urnę z prochami Trajana, jednego z pięciu „dobrych cesarzy”.
22. Circus Maximus
To tereny zielone i pozostałości kamienno-marmurowej areny, która mogła pomieścić 250 000 Rzymian obserwujących wyścigi rydwanów. Miejsce to jest obecnie parkiem publicznym, gdzie mieszkańcy biegają lub chodzą na spacery z psem, ale pierwotnie był tu rzymski stadion wyścigów rydwanów i popularne miejsce masowej rozrywki.
Stacja metra Circo Massimo.
23. Kościół św. Ignacego Loyoli
Jeden z najpiękniejszych kościołów w Rzymie. XVII-wieczna świątynia z malowidłami iluzjonistycznymi i nieprawdopodobnymi, barwnymi, bogatymi freskami przedstawiającymi życie św. Ignacego. Kościół św. Ignacego Loyoli powstał w latach 1626-1650 i jest przykładem fantastycznego włoskiego baroku. Znajduje się niedaleko Panteonu.
Wewnątrz znajduje się specjalnie ustawione lustro, w którym można podziwiać malowidła ze sklepienia. Podświetlenie stropu włącza się po wrzuceniu 1 €.
24. Łuk Konstantyna
Wysoka na 21 m konstrukcja składająca się z 3 łuków ozdobionych scenami bitewnymi znajduje się tuż obok Koloseum. Ten łuk triumfalny poświęcony jest cesarzowi Konstantynowi Wielkiemu. Upamiętnia dziesięciolecie sprawowania przez niego władzy i zwycięstwo nad Maksencjuszem w 312 roku.
Stacja metra Colosseo.
25. Bezpłatna niedziela w muzeach
W pierwszą niedzielę miesiąca można bezpłatnie odwiedzić wiele popularnych muzeów rzymskich: Galeria Borghese, Koloseum i Forum Romanum, Narodowa Galeria Sztuki Współczesnej (Galleria Nazionale Arte Moderna) czy muzeum i platforma widokowa na Ołtarzu Ojczyzny. Bezpłatny wstęp w każdą ostatnią niedzielę miesiąca jest do Muzeów Watykańskich w godzinach 9-14. Pula darmowych biletów do rzymskich atrakcji jest ograniczona, a kolejki tego dnia znacznie dłuższe niż zwykle.
Życzymy Wam wspaniałych chwil w Rzymie! Dajcie znać co jeszcze warto dodać do tej listy.
Jeśli nasze teksty dają Ci inspirację, a praktyczne rady przydają się w podróży, postaw nam kawę. Z pełnym kubkiem łatwiej nam tworzyć kolejne wartościowe, sprawdzone relacje z pierwszej ręki! Dzięki!
