Home Podróże po świecieAzja Izrael: Święte Miasto Jerozolima

Izrael: Święte Miasto Jerozolima

by Magda Pinkwart

W poprzedniej relacji pisaliśmy o wyprawie z dzieckiem nad Morze Martwe. Kolejne dwa dni spędziliśmy w Jerozolimie, świętym mieście trzech religii monoteistycznych.

 

Mieszkaliśmy dotychczas w różnych hotelach w Jerozolimie – niedaleko dworca, blisko bramy Damasceńskiej, w okolicach Ben Yehuda, na Górze Oliwnej czy w Betlejem. Ale hotel na który zdecydowaliśmy się tym razem był absolutnie wyjątkowy. W samym sercu Starej Jerozolimy, trzy minuty drogi od Bramy Jafskiej. Znajdował się w liczącym 500 lat budynku, na kilku poziomach, ale najbardziej zachwycający w nim był taras. Dwupoziomowy, wielki taras z widokiem na Stare Miasto. Na wyciągnięcie ręki mieliśmy dwie potężne kopuły Bazyliki Grobu Bożego, po prawej stronie błyszczała Kopuła Skały, w oddali dokładnie widzieliśmy wszystkie sanktuaria na Górze Oliwnej.

IMG_4608

Widok z tarasu naszego hotelu podczas śniadania. Dwie ciemne kopuły to Bazylika Grobu Bożego. Po prawej widoczna złota Kopuła Skały.

Do Ściany Płaczu skrótem, który odkryliśmy którejś nocy, mieliśmy 10 minut spacerem. O świcie budził nas śpiew muezina i dźwięk dzwonów z dziesiątek kościołów na starówce. Słowem – miejsce idealne dla kogoś, kto chce zatopić się w wyjątkowości i mistyce tego miejsca. A przy tym niedrogie. Oczywiście jak na Jerozolimę. Ponieważ staraliśmy się, żeby nasza rodzinna wyprawa była ekonomiczna (o tanim przylocie do Izraela pisaliśmy TUTAJ), za dwie noce dla ośmiu osób w dwóch pokojach zapłaciliśmy 950 szekli, czyli niecałe 70 zł za osobę za noc. Hostel Citadel, polecany przez Lonely Planet, był skromnie wyposażony, z łazienkami na korytarzu. Ale warunki były takie, że spokojnie można było zatrzymać się tam z dzieckiem. Mieliśmy do dyspozycji wygodne łóżka, czajnik z gorącą wodą, pralki, w których można było przeprać rzeczy. Było też miejsce, gdzie zostawialiśmy wózek. Samochód parkowaliśmy na poleconym przez właścicieli darmowym parkingu w dzielnicy ambasad w samym centrum miasta, co w Jerozolimie jest rzadkością. Rzadkością jest w ogóle jakikolwiek parking w centrum miasta, o darmowym nie wspominając. Inną opcją jest parkowanie w pobliżu Bramy Jaffy jest parking podziemny przy centrum handlowym Mamila (10 szekli za godzinę).

IMG_4606

Widok z tarasu naszego hotelu. Na pierwszym planie złota Kopuła Skały, z tyłu Góra Oliwna.

IMG_4619

Uliczki starego miasta.

Wstaliśmy o świcie i przez wąskie uliczki pełne straganów ruszyliśmy do Ściany Płaczu. Rozdzieliliśmy się, bo kobiety i mężczyźni modlą się oddzielnie. Tylko Chruczek mógł przebiegać swobodnie na jedną i drugą stronę płotu. Ale wolał się bawić z dziewczynkami po kobiecej stronie. Przygotowaliśmy karteczki z prośbami do Boga, które wkłada się w szczeliny między kamieniami, z których zbudowana jest Ściana Płaczu. Chruczek złapał karteczkę i choć nikt nie tłumaczył mu co ma zrobić, wiedziony instynktem, albo jakimś wewnętrznym odczuciem, natychmiast podbiegł do Ściany, wspiął się na paluszki i wcisnął karteczkę pomiędzy głazy. A potem biegał radośnie, ganiając się pod Ścianą Płaczu z żydowskimi dziećmi.

IMG_0750

Chruczek składa prośby do Boga. Ściana Płaczu.

Chruczek bawi się z żydowską dziewczynką.

Chruczek bawi się z żydowską dziewczynką.

Ściana Płaczu, to po hebrajsku ha-Kotel. Kotel, oznacza murek, a rodzajnik określony ha, TEN, najważniejszy dla Żydów murek, czyli Ścianę Płaczu właśnie. To tu Żydzi modlą się, płacząc za zburzoną świątynią. Tu, w bibliotece po męskiej stronie, odbywają się nauczania mędrców, barwne uroczystości bar-micwy, ze śpiewami i tańcami, wreszcie ciche modlitwy od świtu do późnego wieczora.

IMG_4787

Bar-micwa pod Ścianą Płaczu.

Stamtąd ruszyliśmy do Bramy Lwiej i na Drogę Krzyżową. Po drodze kupiliśmy typową jerozolimską przekąskę – bajgle z zatharem (3-5 szekli) i naturalnego red bulla, czyli świeżo wyciskany sok z granatów (12-15 szekli). Chruczek próbował nawet wyciskać go specjalną maszyną „siam”.

IMG_0763

Bajgle z zatharem – jerozolimski przysmak.

Dziadek kupił Chruczkowi jerozolimskiego bajgla.

Dziadek kupił Chruczkowi jerozolimskiego bajgla.

IMG_4611

Chruczek „siam” wyciska sok z granatów.

Przejście Drogi Krzyżowej z tak małym dzieckiem to faktycznie droga krzyżowa. Po drodze odwiedzamy mnóstwo kapliczek i kościółków, wchodzimy i schodzimy po stromych, kamiennych schodach, przeciskamy się w tłumie pielgrzymów ciasnymi uliczkami. Ale dla małego to duża frajda. W klasztornych ogrodach gonił kotki, zrywał kwiatki, w kościołach pokrzykiwał i popiskiwał, sprawdzając akustykę. U ulicznego handlarza wypatrzył papugę. I nie chciał się ruszyć z miejsca. Natychmiast nauczył się nowego słowa „pakuka” i pokazał znakomitą orientację w wąskim labiryncie uliczek Starej Jerozolimy – bezbłędnie wskazywał kierunek, w którym została „pakuka”. Pamiętał o niej jeszcze następnego dnia.

12247144_1134134863278556_8662165833927732720_n

Shalom! Chruczek i żołnierz izraelski.

Przy IV, polskiej, Stacji dostał pachnącą pomarańczkę i buziaka od żony zaprzyjaźnionego kościelnego, która prowadzi tu małą restaurację. Dzielnie przeszedł całą Drogę Krzyżową. Kiedy za IX Stacją przechodziliśmy po dachu Bazyliki Grobu i trzeba było przejść koło kopuły nad kaplicą św. Heleny, nauczył się nowego słowa – „kopuła”. Z zainteresowaniem wąchał także ostry zapach owoców drzewa pieprzowego, które rosło obok. Potem, w ubogiej kaplicy etiopskiej, gdzie zawsze zostawiamy kilka szekli, najpierw wrzucił monetę, a potem małą łapką sięgnął do koszyczka po pieniążki.

IMG_0774

Chruczek poznaje drzewo pieprzowe na dachu Bazyliki Grobu.

Ale najwięcej zabawy było w Bazylice Grobu Bożego. Ogromny kościół (Chrucz nauczył się nowego słowa – „kościół”) był doskonałym miejscem do ciekawskiego zaglądania we wszystkie kąty. Nie chcieliśmy stać z małym w kolejce do Grobu Pańskiego, bo nie wytrzymałby godziny w jednym miejscu, a wizyta w ciasnym, ciemnym pomieszczeniu nie byłaby dla niego póki co wielkim przeżyciem. Zostawiliśmy więc tych członków naszej rodzinnej wycieczki, którzy byli w Jerozolimie po raz pierwszy i jeszcze we wnętrzu nie byli, a my z moimi rodzicami i Chruczkiem wracaliśmy w ulubione miejsca. Poszliśmy na tyły Grobu Bożego, do maleńkiej kapliczki koptyjskiej, gdzie, jak zawsze, zapaliliśmy świeczki w intencji i – bez żadnej kolejki – dotknęliśmy kamienia Grobu od drugiej strony. Potem poszliśmy do kaplicy syryjskiej, gdzie są prawdziwe, wykute w surowej skale grobowce z I wieku n.e. I zajrzeliśmy do ciemnych jaskiń. Czy to właśnie wśród nich jest TEN grób, odstąpiony przez Józefa z Arymatei? Teorii na temat tego, gdzie jest PRAWDZIWY Grób Boży jest wiele, dyskutowaliśmy o tym, kiedy Chruczkowi szczególnie spodobała się śliska podłoga w kaplicy i świetnie się bawił. Chruczek też ma już teraz swoje ulubione, do którego wracał wiele razy. To Kamień Namaszczenia, czczony szczególnie przez prawosławnych, którzy klękają, całują go, i namaszczają różanym olejkiem którym kilka razy dziennie nacierany jest kamień, dewocjonalia kupione w Ziemi Świętej. Chruczek podpatrzył te gesty, z powagą uklęknął, pokłonił się i pocałował zimny kamień. A potem zobaczył, że mosiężne obramowanie relikwii doskonale się sprawdza jako autobus, zasiadł za kierownicą i przez dłuższy czas bawił się otwierając i zamykając drzwi, kierując i używając klaksonu z ozdobnego ornamentu, czym wzbudzał rozczulenie zakonników i pielgrzymów.

IMG_0779

Kamień Namaszczenia świetnie sprawdza się jako autobus.

Po południu przyszedł czas na najważniejsze wydarzenie, dla którego przyjechaliśmy do Ziemi Świętej – Chrzest Chrucza. Dokonał go Ojciec Zacheusz, franciszkanin z elitarnej jednostki opiekującej się Bazyliką Grobu Bożego. Przyniósł dla Chruczka wspaniałe pamiątki tego wydarzenia – świecę, białą szatę z wizerunkiem chrzczonego Chrystusa, różaniec z drzewa oliwnego i pamiątkowy dyplom ze wspaniałą dedykacją. Chrucz ciekawsko zaglądał do chrzcielnicy i pchał się na ambonę, ale ponieważ od 6 rano nie spał, zasnął na rękach na samym początku uroczystości.

Ciekawski Chruczek dobiera się do chrzcielnicy.

To w sumie dobrze, bo nasz synek jest na etapie panicznego strachu przed myciem głowy. I kiedy zabieramy się za kąpiel rozpaczliwie negocjuje: „głowa nie, tylko pupa!” Trochę się baliśmy, co będzie, kiedy zacznie tak negocjować z księdzem… Na szczęście wszystko poszło gładko i mały chrześcijanin ani się obejrzał, a już był we wspólnocie Kościoła. Potem poszliśmy na herbatę z naszym księdzem i słuchaliśmy fascynujących historii o tym, jak za murami wygląda zakonne życie w tak niezwykłym miejscu, jakim jest Bazylika Grobu Bożego.

IMG_4646

Żydzi modlący się przy Grobie Dawida.

Wieczorem wybraliśmy się na Syjon, żeby odwiedzić Grób DawidaWieczernik, oraz kościół Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny. Wróciliśmy przez dzielnicę żydowską, gdzie zatrzymaliśmy się na kolację, a część wycieczki poszła jeszcze oglądać Złotą Menorę. Potem poszliśmy na Cardo, słynną ulicę z czasów rzymskich, znajdującą się kilka metrów pod poziomem ulic dzisiejszej Jerozolimy. Spojrzenie na miasto od tej strony uświadamia, jak burzliwe były losy miasta, wielokrotnie burzonego i stawianego na kolejnych gruzach. Ze starówki wyszliśmy przez Bramę Damasceńską.

Mea-Shearim-4

Ortodoksyjny Żyd w Mea Shearim.

Zwieńczeniem dnia była wizyta w Mea Shearim, dzielnicy ortodoksyjnej, gdzie można spotkać chasydów, i tradycyjnie ubranych żydów ortodoksyjnych. Niektóre stroje pochodzą z XVI wieku, a nawet jeśli kroje są późniejsze, to świat wygląda tam, jakby zatrzymał się co najmniej w XIX wieku. Spacer po tym niezwykłym świecie, w którym ludzie żyją według surowych, dawnych reguł, to bardzo mocne przeżycie. To my, w naszych europejskich strojach, wyglądaliśmy tam dziwnie i egzotycznie. Wstąpiliśmy z Sergiuszem do żydowskiej księgarni, gdzie wśród świętych ksiąg znaleźliśmy spory dział dziecięcy. Kupiliśmy naszemu synkowi kilka książeczek z edukacyjnej, niezwykle kolorowej serii o żydowskim chłopcu o imieniu Eli. Bardzo mu się podobają.

Naszą pętlę nocnego spaceru po mieście zamknęliśmy na deptaku Ben Yehuda. Stamtąd spacerem doszliśmy do naszej Bramy Jafskiej i do hotelu. Pełen wzruszeń dzień zakończyliśmy na naszym tarasie z bajkowym widokiem, z sentymentem obserwując święte miejsca, które odwiedziliśmy tego dnia. Już jutro w planie Góra Oliwna, a potem kolejne niezwykłe atrakcje…

Ale o tym w kolejnym wpisie.

Related Articles

19 komentarzy

Magdalena Kawka 28 grudnia 2015 - 15:09

Przeczytalam jednym tchem!

Reply
Magdalena Kawka 28 grudnia 2015 - 15:09

Magdalena Czerwińska Wiola Zientek poczytajcie ?

Reply
Boo Just 29 grudnia 2015 - 22:05

Dziękuję za ten artykuł, teraz tylko ruszać w drogę 🙂

Reply
Dominika 25 lipca 2017 - 20:29

Super artykuł! 🙂 Ale czym jest w zasadzie ta „dzielnica ambasad”, która oferuje darmowe parkingi? Nigdzie nie mogę jej znaleźć na mapie, a ta wiadomość bardzo by mnie uratowała 🙂

Reply
magda 31 lipca 2017 - 18:48

Dzięki 🙂 Nie ma o tym informacji, bo to parkowanie na półdziko, info nieoficjalne, dostępne pocztą pantoflową wyłącznie u miejscowych. Skręt przy ulicy King David za stacją benzynową. Alternatywą jest parking w centrum Mamila, ceny od 30 do 50 szekli za dobę, w zależności na który parking wjedziesz. Tam stawaliśmy ostatnio jak na „naszym” parkingu nie było miejsca.

Reply
Krysia 25 października 2017 - 12:04

Świetny wpis :)! Byłam już raz w Jerozolimie, w tym roku jadę drugi raz i już wynotowałam sobie parę rzeczy jeszcze do zobaczenia :D.
Mam pytanie, jeżeli można, do parkingu – napisałaś, ze parking znajduje się przy ulicy King David za stacją benzynową – próbowałam go szukać przez google maps, ale niestety nie umiem namierzyć :(. Mogłabyś napisać jakie to jest przecięcie ulic? Będę bardzo wdzięczna :), pozdrawiam 🙂

Reply
magda 25 października 2017 - 17:42

No to się cieszymy 🙂
Jeśli chodzi o parking, to z King David trzeba wjechać zaraz za stacją w ul. Botta, tylko trzeba uważać, bo jak byliśmy ostatnio to był zamknięty, więc musieliśmy parkować w Mamili, gdzie co piętro są inne ceny. Na szczęście też zasięgnęliśmy języka i zaparkowaliśmy na najtańszym piętrze za 30 szekli za dobę, a na wyższym można i za 50. Udanego wyjazdu 🙂

Reply
Krysia 13 listopada 2017 - 12:00

Wielkie dzięki za informacje! Będziemy szukać, a w razie czego 30/50 szekli jest też do przeżycia 🙂

Dagmara 4 stycznia 2018 - 13:22

Dzień dobry,
bardzo się cieszę, że tu trafiłam – wiele przydatnych informacji. Czy może Pani mi jeszcze pomóc napisać które piętro w Manili jest najtańsze, czy można zostawić auto na noc i gdzie opłaca sie ten parking/kupuje ewentualnie kartę. Pozdrawiam

Reply
Magda 5 stycznia 2018 - 13:37

Na poziomie –1 było najtaniej, tylko tam są dwa wjazdy i różne ceny, wiec warto dopytać przed wjazdem pracownika ile zapłacimy. Bilety na parking pobiera się przy wjeździe, tak jak u nas w centrach handlowych i opłaca w automacie przy wyjeździe. Można zostawić auto na godziny, na noc lub dłużej także.

Reply
Dagmara 4 stycznia 2018 - 14:09

i jeszcze mam pytanie dotyczące parkingu na ul Botta – czy jest on bezpłatny?

Reply
Magda 5 stycznia 2018 - 13:41

Jest bezpłatny, ale trzeba mieć szczęście, żeby trafić tam wolne miejsce.

Reply
Albin 24 marca 2018 - 18:13

Jestem właśnie na ul. Botta. Byłem darmowe kiepsko to teraz duży parking płatny 46ils za dzień. Obok miejski, parkomatowy, ale z postojem do 4h. Zostaje parking przy Cinema City, dość daleko od centrum.

Reply
Albin 24 marca 2018 - 23:04

Autokorekta – 42ils, a parking obok tylko dla abo albo pangowców.

Reply
adam 29 kwietnia 2018 - 18:13

Witam na jkaiej ulicy parkowaliście samochód chodzi mi o dzielnicę ambasad

Reply
Magda 4 maja 2018 - 11:42

Odpowiedź była już w komentarzach powyżej: z King David trzeba wjechać zaraz za stacją w ul. Botta, tylko trzeba uważać, bo jak byliśmy ostatnio to był zamknięty, więc musieliśmy parkować w Centrum Handlowym Mamila, gdzie co piętro są inne ceny. Na szczęście też zasięgnęliśmy języka i zaparkowaliśmy na najtańszym piętrze za 30 szekli za dobę, a na wyższym można i za 50.

Reply
Marta 4 czerwca 2018 - 14:06

Witam, właśnie w oparciu o Wasze rady opracowałam sobie część (90%) programu moich wymarzonych, rodzinnych wakacji Izraelu. Będziemy mieszkać w Jerozolimie i odwiedzimy tam wszystkie polecane przez Was miejsca. Mam jednak jeszcze jedno pytanie: czy i jak najlepiej można wybrać się do Petry na jeden dzień, czy warto wykupić wycieczkę czy może z przewodnikiem indywidualnie, czy podłączyć sie do grupy? Bardzo chcielibyśmy sie tam udać.

Reply
Magda 13 czerwca 2018 - 11:10

To super! Do petry najlepiej z Eilatu autokarem, informacje są w hotelach, prawie każdy hotel współpracuje z biurami, które to organizują.

Reply
Łyse na Kurpiach – wyjątkowa Niedziela Palmowa 17 lutego 2024 - 12:11

[…] w Jerozolimie TAMTEGO DNIA było minus jedenaście stopni, pewno zgromadzenie wiwatującego tłumu Jezusowi […]

Reply

Leave a Comment